معرفی ساز گارمون (قارمون)
فرق ساز گارمون با آکاردئون | گارمان آکاردئون
با ما همراه باشید تا به
معرفی ساز گارمون بپردازم. گارمون در فرهنگ معین این گونه معنا شده است: گارمن، گارمان، قارمون یا قارمان، یک آلت موسیقی پرده دار شبیه جعبه که به هنگام نواختن آن را در دست گیرند و پرده های آن را با انگشت فشار دهند. «گارمون»، یک ساز هواصدای مطلق زبانه دار با مخزن هواست. این ساز برگرفته از آکاردئون که یک ساز غیرایرانی ست ساخته شده است.
تاریخچه ساز گارمون
این نوع گارمون توسط چالکوف ساخته و این سازدر روسیه رایج شد که ظاهرا هارمونیا یا هارمون نام گرفت و به خاطر تلفظ دشوار کلمه ی «ه» در زبان قفقاز به قارمونیا یا قارمون تلفظ شد. روسیه بزرگترین مرکز تولید قارمون بوده است.
از نوع های گارمون روسی : مارین۔ تاتار – آرخیپ – کارپوشکین – ويتكا – والنتین – استالبوف – کاباردین و … می باشند و به نسبت منطقه ای که در آن مورد استفاده می شود به نام آن منطقه مشهورند. احتمالا با ورود قارمون در نیمه ی دوم قرن نوزدهم به آذربایجان این ساز در موسیقی آذربایجان ثبت شد و نوازنده ی معروف آذربایجان مرحوم احد على ان معروف به کوراحد ،گام کروماتیک قارمان را کامل کرد. برای رقص ملی آذربایجانی در ارکسترهای آذری به عنوان یک ساز کامل و با نام «قارمون آذربایجانی» شناخته شد. این ساز به عنوان یکی از صنایع دستی آذربایجان شرقی محسوب می شود به دلیل اینکه صفر تا صد این ساز ساخته دست می باشد. قارمان را به زبان آذری گارمون می گویند.
این ساز در ایران با نام گارمون شناخته می شود. سازی شبیه به آکاردئون، که ریشه آن را در روسیه و قفقاز می توان جست وجو کرد. این ساز از روسیه به گرجستان و دیگر مناطق قفقاز و سپس به ایران آمده و در آذربایجان شرقی رواج یافته است.
ساختار ساز گارمون
گارمون متشکل از یک فانوس برای تامین هوای ساز و دو جعبه در دو طرف فانوس است. جعبه سمت راست کلاویه هایی مانند پیانو و جعبه سمت چپ، کلاویه هایی دکمه مانند دارد.
داخل هر دو جعبه مکانیسم هایی برای به صدا در آوردن زبانه ها وجود دارد. هر کلاویه به چند زبانه متصل است. ردیف زبانه ها به پلانکا معروف است و در گارمون چهار، پنج، یا شش پلانکا وجود دارد. تکنیک های اجرایی گارمون تا حدودی با آکاردئون متفاوت است.
گارمون سازی برای اجرای ملودی است. دکمه های سمت چپ این ساز بر خلاف آکاردئون فقط امکان اجرای یک صدا را دارند که نوعی واخوان محسوب می شود. کوک ساز گارمون تقریبا تامپره است، اما نیم پرده پایین تر از دیاپازون است و یک ساز انتقالی محسوب می شود. وسعت صوتی گارمان چند نت بیشتر از دو اکتاو است.
تفاوت گارمون با آکاردئون
تفاوت قارمان یا گارمون با آکاردئون این است که ساز گارمون کمی کوچکتر است. آکاردئون کلاویههایی مثل پیانو دارد، ولی در گارمون کلاویهها ریزتر و در برخی مدلها گرد است. همچنین تکنیکهای نواختن گارمان با آکاردئون کمی متفاوت است.