ساز شناسی سیستان و بلوچستان
سازهای موسیقی در سیستان و بلوچستان تنوع زیادی داشته و دارد و شامل کوبهایها، زهیها، و بادیها میشوند که از این میان، قیچک (سرود) شبیه کمانچه و زهی آرشهای است، رَباب و تمبورک زهیهایی هستند که با زخمه یا پنجه نواخته میشوند، سرنا، نَل (نی)، شیدی و دونَلی سازهایی بادی و سِماء (دف)، دهل بزرگ، دُهلک، دُرُّکُر، و تشتک و کوزه هم کوبهای هستند. بِنجو یا بینجو و هارمونی نیز از دیگر سازهای متداولی هستند که از طریق هند و پاکستان در موسیقی بلوچستان کاربرد یافتهاند.
ساز رباب
دارای کاسه طنینی است که باسایر قسمت های ساز به صورت یکپارچه ساخته می شود.مانند تنبیره از پوست روی کاسه،خرک،سوراخ های صوتی .سیم های ملودی ساخته شده است.این ساز بامضراب پلاستیکی سه گوشی نواخته می شود.طول آن درحدود 64 سانتیمتر است.به آن رباب 18 تارمی گویند که احتمالا با تعداد سیمهای آن بی ارتباط نیست.
ساز دونلی
دونی مساوی است که کاملا از هم جدا می باشند.یکی از این دو مذکر و دیگری مونث است که از نظر تعدادسوراخهای آن باهم فرق دارند.معمولا با یکی از نی هاریتم پایه و با نی دیگر ملودی نواخته می شود.برش سر دونلی بیضی شکل است که مخصوص تماس بالب های نوازنده می باشد.
درکر و تمبوک
دوطبل چوبی در دواندازه مختلف هستند و توسط دو نوازنده به صدا در می آیند.نوازنده درکر، "درکری" نام دارد که گاهی اوقات "دکل" یا "دکر" تلفظ می شود.برای بستن پوست روی طبل از حلقه هایی از جنس چوب انار استفاده می کنند.
ساز دهل
نوعی طبل بزرگ است که ارتفاع بدنه آن به پنجاه سانتیمتر میرسد.بدنه آن از چوب و دوطرف آن از پوست می باشدوبا مضراب چوبی نیز نواخته می شود.به کسی که دهل را می نوازد "پندی" اطلاق می شود.
تنبیره یا تنبورک :
این ساز دارای کاسه طنین بزرگی است که شبیه به نصف گلابی می باشد و روی آن پوششی از چوب کاملا صاف و صیقلی دارد و در بلوچستان "حرک" پفته میشود،در منتهی الیه تحتانی قسمت صاف کاسه طنین نصب است.سیم ها پس از عبوراز روی آن در پشت بدنه کاسه طنین به وسیله سه میخ چوبی محکم بسته می شوند.درقسمت صاف کاسه طنین تزیینات منبت کاری شده ای نیز است که "پاروریز" یا "پاروریچ" نام دارد.
دسته تنبیره ازچوب گیاه (پرینک) و دسته آن از درخت (شاگ)ساخته می شود.نوازنده تنبیره "تنبورگی" یا "چنگی " نام دارد.
ساز قیچک
تنها ساز زهی آرشه ای در بلوچستان است.کاسه طنین آن شبیه به لنگر کشتی است که وارونه شده باشد.دوسوراخ صوتی بزرگ روی کاسه طنین و در قسمت فوقانی آن وجود دارد.قسمت تحتانی کاسه طنین که نیم دایره کوچکی را تشکیل می دهدپوست دارد.این دوقسمت به وسیله دو فرورفتگی بیضی شکل در دوطرف بدنه طنین مشخصا از هم جداهستند.خرک روی قسمت تحتانی کاسه طنین ،کج قرار دارد.به این ساز منگوله هایی نیز برای تزیین آویزان می کنند.سیم های قیچک با آرشه ای به نام (کمانک)نواخته می شود که موهای دم اسب است.قیچک و کمانک از چوب پرینک ساخته می شود..