نورعلی خان برومند 

 
نور علی برومند در سال ۱۲۸۵در تهران دیده به جهان گشود. نور علی خان از اسادی بنام موسیقی ایرانی و نوازنده ی تار، سه‌تار، سنتور، تنبک و کارشناس آواز بود. او از مردانی است که اهمیت حضورشان در جامعه موسیقی صرفا به خاطر پیشکسوتی آنان نیست، بلکه ناشی از شیوه آموزش شفاهی و سینه به سینه موسیقی است. آنها هستند که موسیقی سنتی را از نسلی به نسل دیگر انتفال می دهند و اگر نباشند بسیاری از گوشه و کنارهای دستگاهی که آکنده از ظرافت کاری هاست از یادها می رود. در تاریخ یکصد و اندی سال پس از مشروطیت، شماری از ردیف دانان آگاه در پشت صحنه حضور داشته اند که هنرمندان روی صحنه را پرورش داده اند. از زمره اینان می توان از "منتظم الحکماء"، "حاج آقا محمد ایرانی مجرد"، "محمد صادق خان سرور الملک"، "حبیب سماع حضور"، "اسماعیل قهرمانی"، "عبدالله دوامی"، و نور علی خان برومند یاد کرد.

پدرش میرزاعبدالوهاب خان برومند جواهری (که اصالتاً اصفهانی بود) از جواهرشناسان معروف بود به دو چیز عشق می ورزید: موسیقی و گل. باغچه خانه اش خانقاه اهل هنر بود خانه‌اش محفل هنرمندان نامی ای مانند درویش خان، سماع حضور، حسین خان اسماعیل زاده و سید حسین طاهرزاده بود.
نور علی آموزش تار را از ۱۳ سالگی نزد درویش خان آغاز کرد و ردیف مقدماتی درویش خان را نیز در محضر استاد خود گذراند. شیوهی اجرای برومند در سه تار و تار برگرفته از مکتب درویش خان و شیوهی اجرای برومند در سنتور برگرفته از مکتب سنتور نوازی قدیم حبیب سماعی است. نورعلی با ابوالحسن صبا بسیار دوست و نزدیک بود و دوستی آن‌ ها از زمانی شروع شد که هر دو در نزد درویش خان نوا ختن تار و سه تار را فرا می‌گرفتند و درویش خان آن ‌ها را دوتا کوچو لو نام نهاده بود. نورعلی در سن ۱۸ سالگی برای تحصیل به برلین رفت. او در این سفر سه تاری را که روشنک می‌نامید همراه خود برد، تا بتواند به تمرین‌ های خویش ادامه دهد. ضمن تحصیل دوره متوسطه به کنسرت‌ ها می‌رفت و کم کم به موسیقی غربی هم علاقه‌ مند شد و پیانو آمو خت. پس از بازگشت به ایران در ۲۲ سالگی، آموختن نت ‌نویسی و ردیف را نزد موسی معروفی ادامه داد. پس از یک سال، دوباره به آلمان رفت و به تحصیل در رشته ی پزشکی پرداخت. پس از ۶ سال، به ناراحتی چشم مبتلا شد و برای درمان به سوییس رفت و سپس در سال ۱۳۱۴ به ایران بازگشت و ما بقی عمر خود را در تهران و در محله امیریه سپری کرد. او از آن زمان تا آخر عمر نابینا شد. 
برومند به دعوت برونو نتل، اتنوموزیکولوگ آمریکایی، به ایلی ‌نوی رفت و طی یک دوره کوتاه یک ماهه به معرفی موسیقی دستگاهی ایران پرداخت و بخش‌هایی از موسیقی ردیف را در آنجا ضبط نمود که هم‌اکنون این ضبط‌ها در آرشیو دانشگاه ایلی‌نوی موجود هستند. در سال ۱۳۹۵ ضبط‌های برومند در دانشگاه ایلی‌نوی امریکا توسط برونو نتل در اختیار محسن محسنی در ایران قرار گرفت. لوید میلر معروف به کورش علی خان موسیقی‌ شناس آمریکایی هم گفته است که اجرای ردیف برومند در کنار برخی دیگر از دستاوردهای فرهنگی و هنری تمدن بشر در ناحیه‌ای از ایالت یوتا در عمق زمین مدفون شده‌است تا در صورت وقوع فجایع ویرانگر این دستاورد ها حفظ شوند. در سال ۱۳۴۴ هم زمان با راه اندازی رشته ی موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، توسّط مهدی برکشلی به عنوان استاد ردیف دعوت به کار شد و آموزش آکادمیک موسیقی ایرانی را در آن دانشکده آغاز کرد.
نور علی خان در ۳۰ دی ۱۳۵۵  دیده از جهان فرو بست و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.


کتاب"ردیف سازی موسیقی سنتی ایران" شامل ردیف میرزا عبدالله به روایت نورعلی برومند توسط ژان دورینگ نت‌نویسی و در سال ۱۳۷۰ با ترجمهی پیروز سیار به زبان فارسی٬ توسط انتشارات سروش منتشر شد.
 
چیزی که در رفتار و گفتار نور علی خان شگفتی می آفریند، مخالفت سرسختانه او با هر گونه نوآوری در موسیقی سنتی بود. شاگردانش ولی بیشتر به همان راهی رفتند که استاد خود او درویش خان رفته بود، یعنی همه آنها در اندیشه نوآوری- البته از نوع سازگار با محتوای موسیقی سنتی بودند.

شاگرادان نورعلی برومند

بسیاری از نوازندگان و خوانندگان موسیقی ایرانی، از جمله اکبر گلپایگانی، محمدرضا شجریان، پریسا، پرویز مشکاتیان، حسین علیزاده، محمدرضا لطفی،فرخ مظهری، داریوش طلایی، مجید کیانی، جلال ذوالفنون، شهرام ناظری ، ناصر فرهنگ‌فر و رضوی سروستانی در محضر استاد برومند تعلیم دیده اند. از میان شاگردان اکبر گلپایگانی مدت زمان بیشتری را زیر نظر استاد برومند تعلیم دیده است.

آثار نورعلی برومند