ساخت ساز سنتور
مواد و مصالح ساخت سنتور
هنر ساز سازی از ظرافت و دقت خاصی برخوردار میباشد. ابتدای امر باید در رابطه با چوبشناسی شناخت کافی داشته باشیم تا بتوانیم در انتخاب چوب مناسب برای ساخت ساز از آن استفاده نماییم.
چوبهای مورد نیاز برای ساخت سنتور
میتوان از چوبهای گردو و فوفل و آزاد استفاده نمود، به لحاظ کمبود چوب فوفل و آزاد بیشتر از چوب گردو به خاطر در دسترس بودن آن استفاده میشود.
چوبهای گردو معمولا صدای گرم و چوبهای آزاد صدای شیشه ای و کریستال، و… دارند
بهترین چوب گردو، چوبهای باغی هستند که در بازدهی صدا مرغوبیت بیشتری نسبت به چوبهای دیگر دارد، بهترین چوبهای گردو را میتوان از مناطق سردسیر به لحاظ بافت منسجمی که دارند تهیه کرد، به عنوان مثال تنههای گردو شهرهای تویسرکان، سنندج، طالقان و زنجان دارای کیفیت مناسب میباشند.
چوب گردو را میتوانیم به صورت گرده یا به صورت الوار تهیه نماییم. بهتر است از چوبهای قطور و سالخورده که رنگ چوب از تیرگی زیادی برخوردار است استفاده نماییم.
چوب گردو را بعد از الوار کردن قسمتهای مناسب آن را انتخاب کرده و جهت ورقه کردن برش میدهیم سپس چوبهای ورقه شده را جهت شیره زدایی درون آب انداخته و میجوشانیم تا صمغ چوبها از بین برود، سپس ورقهها را پس از شیره زدایی در جای مناسب و سایه گذاشته تا به مرور زمان خشک شوند. لازم است ذکر شود که در صورت خشک شدن چوبها بایستی حدالمقودر چند سالی از خشک شدن آنها بگذرد تا آمادگی کامل برای ساختن ساز را پیدا بکند.
مراحل ساخت ساز
مراحل ساخت ساز بر ۳ اساس پایهگذاری میشود
- انتخاب چوب مناسب
- پلگذاری دقیق
- تراش صفحههای زیر و رو
نحوه ساخت ساز سنتور
ابتدا آماده کردن کلاف یا اسکلت ساز کلاف را میتوانیم از چوب گردوی سخت و تیره انتخاب نماییم تا از استحکام آن اطمینان به عمل آید.
مرحله بعدی انتخاب صفحه زیر میباشد.
پس از انتخاب چوب مناسب کلاف را بر روی صفحه میچسبانیم. سپس به سوراخ کردن جای گوشیها و سیمگیرها میپردازیم.
پل های سنتور از چوب گردو و به صورت استوانهای به قطر ۹ میلیمتر میباشد، که در محل و جای دقیق خود قرار میگیرد.
گلهای صفحه رو با دقت کامل در جای صحیح خود برش داده میشود. گل صفحه رو نقش و تأثیر به سزایی در بازدهی صدای ساز دارد.ضخامت صفحه رویی شش میلیمتر است و دارای دو حفره به شکل گل میباشد که به گل سنتور معروف هستند. گل سنتور جهت صدادهی بهتر سنتور ایجاد میشود و مکان قرار گیری آن در صدادهی ساز و بازدهی امواج تأثیر بسزایی دارد که به چه اندازه و زیر کدام سیم قرار بگیرد. معمولا ً سمت راستی زیر نتهای دو، سی و لا است و سمت چپی زیر نتهای لا،سل و فا.
شکل گلها دلخواه است و به سلیقهی هنرمند سنتورساز بستگی دارد
پس از چسباندن صفحه رو بر کلاف سنتور، تراش صفحهها را انجام داده و شیطانک سنتور را میچسبانیم و سپس سنتور را سمباده زده و آن را برای رنگ آماده میسازیم.
ابتدا از آستر برای رنگ مورد دلخواه ساز خود استفاده مینماییم. پس از خشک شدن کامل آستر لاک الکل را بر روی سنتور زده تا هم به ساز جلا داده و هم اینکه در مقابل رطوبت هوا محفوظ باشد